Festiwal Smaku Gruczno 2010 - "moim okiem"

Trudno sobie wyobrazić lepsze miejsce na prezentację i degustację tego, co do Gruczna przywożą pasjonaci dobrego jedzenia z całej Polski.
W malowniczej dolinie rzeki Strugi, która napędzała kiedyś swą mocą powstały w 1888 roku młyn odbywa się po raz piąty Festiwal Smaku, który zgromadził w tym roku rekordową liczbę wystawców i odwiedzających.

Widok na Stary Młyn z 1888 r.

W tym roku, stałem po drugiej stronie "barykady" i jako "wystawca" nie byłem w stanie zwiedzić - tak jak wcześniej chciałem - całego Festiwalu, co i tak chyba nie było by możliwe.

Przyjeżdżamy dość wcześnie by zastać jeszcze śpiącą spokojnie dolinę.

 

Festiwal przed godziną 10.00

Warto przyjechać wcześniej bo większość wystawców już czeka pod swoimi namiotami z tęsknym wzrokiem wypatrując klientów, a spokój sprzyja degustacji i kupowaniu.
Po kilku godzinach sytuacja wygląda nieco inaczej.

Festiwal przed godziną 12.00

Na festiwalu znajdziemy praktycznie wszystko. Miody, powidła, dżemy, konfitury z płatków róży, półgęsek, który powinien być naszą wizytówką a produkuje go tylko kilka osób w Polsce.
Zważywszy, że prawie cała "nasza" gęsina odlatuje za granicę, do renomowanych restauracji, nie dziwi fakt jej olbrzymiego deficytu. 

No może nie cała.

Honorowi Goście Festiwalu w Grucznie

Były znakomite sery owcze z rancza Frontiera Rusłana Kozynko, powalający owczy blue, pecorino i dżersejowy, typu parmezan i inne.
Na stronie Rusłana można zamawiać całą gamę serów jego produkcji - 
www.seryowcze.pl

Z serami zawitał tego roku Brzuchomówca - nieoceniony propagator, poszukiwacz, znawca i producent wspaniałych serów. Nie znam nikogo w Polsce, kto by miał mu podobną wiedzę i potrafił jak on obrazować smaki słowami na swoich stronach www: 
www.brzuchomoowca.blox.pl
oraz 
www.serypolskie.blox.pl
- rozrastająca się z każdym dniem bazę danych o znakomitych polskich serach.
Na stoisku Brzuchomówca prezentował dwutygodniowe krowie młodniaki z różnymi ziołowymi posypkami; z macierzanki, czosnku z pieprzem, suszonych pomidorów z papryką, kozie z tymiankiem.

Sery robił Brzucho z Krzysztofem Jaworskim (serowarem z Elbląga) w Topolnie, w pięknie położonym gospodarstwie agroturystycznym z tanimi noclegami i wspaniałymi śniadaniami.

Były również tygodniowe zaledwie serki krowie z Praslit, czyste, porosłe delikatnie pleśnią, zwane przez "Brzucha" - "aksamitkami".

Brzuchomówca na stoisku serów

Ziemianin wyszedł ze swoimi serami jak spod ziemi. Mimo własnego bloga nie chwalił się specjalnie nimi więżąc w swojej "piwniczce" prawdziwe rarytasy wyrabiane z mleka krów rasy charolaise i jersey karmionych wyłącznie jak to się wyraził Ziemianin - zieleninką, tylko i wyłącznie. Latem świeżą, zimą suszoną oczywiście. Sery są mieszane - kozio-krowie i owcze, czyste i z dostojną pleśnią.
Strona Ziemianina, na której przedstawia swoje przysmaki: 
www.ziemianinwkuchni.blox.pl

Ziemianin z górą swoich serów (na samej górze połówka sera we francuskiej czarnej parafinie)
mag43@poczta.onet.pl - na ten e-mail piszcie do Marka i zamawiajcie jego zacne sery

Możma było kupić w tym roku "strusinę" (mięso strusia) - nie dla każdego przychylną dla żołądka, arcydrogie mięso z jelenia, wędliny pana Lenarta, który mi powiedział kiedy próbowałem jego wspaniałych "eksperymentalnych wędlin: jestem już po "dyplomach i nagrodach", teraz robię to co chcę. W górach Świętokrzyskich czyni obecnie swoje "majstersztyki" wędliniarskie i sprzedaje małe ilości prawdziwego oleistego likieru. Oleju rzepakowego tłoczonego na zimno sprzedawanego w małych butelkach.
Na stoisku greckim serwowano między innymi chałwy, z których znakomita "Mastiha"*** zasługuje na najwyższe uznanie.
www.smaki-grecji.pl

Chałwa jest tradycyjną słodyczą, sięga czasów bizantyjskich, była wówczas popularnym i cenionym składnikiem codziennej diety. Dotarła do basenu Morza Śródziemnego oraz na Bliski Wschód, gdzie natychmiast zyskała popularność jako wyjątkowy, wysokoenergetyczny, uniwersalny deser.
Chałwa Macedońska jest produkowana z naturalnych składników wysokiej jakości. Uważa się ją za jeden z najbardziej pożywnych i zdrowych produktów naturalnych. Nasiona sezamu wykorzystywane do produkcji chałwy macedońskiej pochodzą z upraw na bujnych, urodzajnych polach Tracji. Podstawowy składnik (55%) chałwy macedońskiej stanowi sezam. Nasiona sezamu to doskonałe źródło białka (26%) i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (60%), są bogate w witaminy i mikroelementy, takie jak żelazo i magnez.
Chałwa macedońska jest przygotowywana zgodnie z tradycyjnymi metodami.
Jest całkowicie wolna od chemicznych procesów i dodatków, co gwarantuje jej wysoką jakość i sprawia, że przynależy do grupy najczystszych i najbardziej wartościowych produktów naturalnych.
Obok walorów odżywczych, chałwa macedońska ma niepowtarzalny smak. Można stosować ją o każdej porze dnia i na wiele różnych sposobów. Jest wyśmienita z poranną herbatą lub kawą – daje mnóstwo pozytywnej energii na cały dzień, po obiedzie z lampką białego wina stanowi znakomity deser, w postaci pokrojonych kostek doskonale sprawdza się jako przekąska na każdej imprezie.
Chałwę macedońską warto spróbować lekko posypaną cynamonem lub skropioną kilkoma kroplami świeżego soku z cytryny

*** Mastic - Masticha
Mastic – Masticha (greckie: μαστίχα) to krzew uprawiany głównie w Grecji na wyspie Chios, na morzu Egejskim. Występuje wprawdzie w całym regionie Morza Śródziemnego, jednak jego produkcja w 100% pochodzi z Grecji i jako grecki produkt posiada certyfikaty PDO (CHNP) - Chroniona Nazwa Pochodzenia oraz PGI – Chronione Pochodzenie Geograficzne.
Guma mastic ma szerokie zastosowanie w produkcji artykułów spożywczych, kosmetyce, farmacji oraz w przemyśle (do produkcji wysokiej jakości lakierów). Ma delikatny, charakterystyczny smak i aromat, jest przezroczysta lub jasno żółta.
W starożytności była stosowana głównie jako guma do żucia. Obecnie, jako aromatyzującą przyprawę, mastichę dodaje się do wielu produktów – lokalnych alkoholi, ciast, lodów, gum do żucia, puddingów, owoców i wielu deserów.
Obok smakowych, Mastyks ma również właściwości lecznicze.
Obniża poziom cholesterolu, zapobiega owrzodzeniu oraz pomaga wyleczyć wrzody żołądka i dwunastnicy, stabilizuje ciśnienia krwi i zmniejsza ryzyko zawału serca. Olej z mastic ma właściwości bakteriobójcze i antygrzybiczne. Używa się go do produkcji maści na choroby skórne. Jest składnikiem lekarstw, past do zębów, płynów do włosów, kosmetyków i perfum.
Obszar uprawy Mastichy nazywany jest Mastichochoria (Μαστιχοχώρια) - „wsie mastyki”. Zlokalizowany na południowej części wyspy Chios obejmuje 24 wsie.
Mastyks pozyskuje się w okresie letnim – od czerwca do września, poprzez nacinanie głównych gałęzi. Zebraną żywicę myje się ręcznie, a następnie suszy na słońcu.

Po raz drugi wystawiali się również z olejem rzepakowym państwo Rutkowscy. Interes prowadzony przez całą rodzinę buduje markę znakomitego oleju w bardzo rozsądnej cenie.
Umówiłem się na zwiedzanie wytwórni oleju Państwa Rutkowskich i wykład o oleju rzepakowym, naszej rodzimej "oliwie północy" równie bogatej i zdrowej jak słynna i powszechna już oliwa z oliwek, nie zawsze będąca najwyższej jakości.
W najbliższym czasie opiszę szczegółowo proces produkcji tego płynnego złota.

www.prsrutkowski.pl
tel. 61/ 44 45 618
e-mail: olejarnia1@wp.pl

Olej rzepakowy państwa Rutkowskich

Stoisko oleju rzepakowego państwa Rutkowskich

Długo by mówić o dobrodziejstwach tegorocznego Festiwalu, na którym gościło nie tylko jadło.
Blisko festiwalowego wejścia, nieco poniżej, schodząc w dół doliny umiejscowiła się Barbara Różniak z Sępolna Krajeńskiego ze swoimi wyrobami - talerze, miski, dzbany etc. - z ciemnej gliny, wyrabianych metodami średniowiecznymi. Niesamowitej urody utensylia kuchenne godne najlepszych "kuchni".

Stoisko glinianych wyrobów pani Barbary Różniak 

Rodzinny interes to również herbaty nepalskie. Najlepszego gatunku, sprzedawane w specjalnych opakowaniach w niewielkich - ale nadzwyczaj ekskluzywnym - asortymencie, włącznie z bajecznie pachnącą "białą herbatą. Założone z pasji do herbaty i kultury herbacianej w 2000 roku Towarzystwo Herbaciane przez   Artura Woźniaka i jego żonę Anetę do dzisiaj - mimo wielu silnie w nich bijących niepomyślnych wiatrów - propagują najwyższej klasy herbatę, którą rodzina sama wybiera jeżdżąc osobiście na pola Nepalu wybierając odpowiednie gatunki.

Stoisko oryginalnych nepalskich herbat Czajografii - http://czajografia.pl/

http://czajografia.pl/

W rodzinnym interesie znakomicie pomaga 10 letnia córka Państwa Woźniaków. Waży, nasypuje i sprzedaje.
Z ponad półgodzinnej rozmowy z nią, dowiedziałem się jak się robi carpaccio z gruszek z sosem balsamicznym, sos jogurtowo czekoladowy i nie pomnę co jeszcze, bo stałem z rozdziawioną gębą i słuchałem z zapartym tchem.
Takie "rodzinne" interesy to dla mnie przykład prawdziwej pasji do szeroko pojętej kuchni, pasji i uwielbienia dla rzeczy wyjątkowych, niekoniecznie przy tym drogich.
Sama Hanna Szymanderska przysiadła się aby porozmawiać chwilę po "obfitych" zakupach ścigana wyjątkowym w tym dniu słońcem.
Pod wiatą znalazła ukojenie i gaduły, na które ta wyjątkowa dama polskiej kuchni patrzyła z błogą wyrozumiałością.

Superpomocnik i znawca kuchni - córka Państwa Woźniaków w akcji

Na wzmiankę zasługują ryby wędzone w piekielnym urządzeniu, z którego wyjmowano piekielnie dobre ryby...

Urządzenie do wędzenia ryb

...jak i nieprawdopodobnej "urody" nalewki Hieronima - http://www.nalewkitradycyjne.pl/?p=p_41&sName=Mistrz-Nalewek-z-Torunia

Nalewki Hieronima

...który zdradza swoje tajemnice w książce "Zachęta do sztuki nalewek" - http://sklep.wydawnictwogaj.pl/product_info.php?products_id=145&osCsid=459af49d1c378db9fc3b072ad6935c53

Ryby z Kozielca zawsze mnie zaskakują swą niezmienną od lat doskonałością. Smażone w panierce szczupaki, sieje czy leszcze, zalewane marynatą octową z cebulą i ziołami, których nie mogę za nic w świecie odgadnąć by we własnej kuchni je naśladować. Sprzedawane na porcję i w słoikach - również w postaci rybnych okrągłych pulpetów.

Byłbym nielojalny nie tyle w stosunku do mojego przyjaciela, z którym wystawiałem się tego roku - trafniej będzie powiedzieć, pomagałęm - ile dla prekursora, fascynata i iberoamerykanisty, który od czterech lat zgłębia technologię baskijskiego cydru - zwanym przez Basków SAGARDOA - aby przenieść ją na grunt polski i z naszych znakomitych jabłek - tonami wyrzucanymi na kompost dzięki globalnej polityce importowej - wytwarzać polski cydr.

Znakomity kwaskowy napój alkoholowy, cudownie gaszący pragnienie, pasujący jak nic innego do dań pieczystych i grilla, podstawa do wytwarzania wspaniałych octów i komponent do oryginalnych dań.

Przemysław Bulsiewicz z Bydgoszczy, podjął wyzwanie godne Herkulesa. I długo by prawić jaką drogą lub torem biegnie ta wyboista ścieżka, wydająca się wielkimi górami problemów nie zniechęcać tego pasjonata i wizjonera.

O cydrze i jego zaletach potrafi opowiadać nawet przez sen...

Przemysław Bulsiewicz i jego beka cydru (sagardoa)

... i opowiadać może o nim bez końca z miną pozwalającą mniemać, że ten trunek niedługo będzie naszym narodowym alkoholowym produktem flagowym.

Z głośników ze sceny zapowiedziano nasze stanowisko i przybył po chwili pierwszy gość.

Technologia cydru pochodzi - w tym wypadku - od basków, którzy uczynili z niej prawdziwą sztukę, o której opowiadał na specjalnym "panelu" dla dziennikarzy señor Domingo Arina Pena - baskijski mistrz wytwarzania cydru metodami tradycyjnymi bez dodawania dwutlenku węgla w przeciwieństwie do częstokroć spotykanego cydru angielskiego - słabej i mętnej jakości.

Mój "szef" prezentował się dumnie zachęcając klientów przekąskami, które w Hiszpanii noszą nazwę "tapas" a w kraju basków, pintxo. Małe bary z przekąskami to Hiszpańska tradycja narodowa. Dania na jeden kęs, często bez sztućców. Autorskie bistra z wieloma znakomitymi mikrodaniami.

W naszym wypadku, była to bagietka z podaną na niej usmażoną oryginalną baskijską kiełbasą chistorrą (kiełbasa  w typie chorizo (txistorra) z marynowanymi w rozmarynie, czosnku i oliwie truflowej oliwkami, pieczarkami smażonymi w aromatyzowanej oliwie i  papryką z liściem laurowym i zielem angielskim.
Sam Jean Bos - odwiedziwszy nasze "stoisko" - kiwał głową z aprobatą, która mnie osobiście wprowadziła w błogi stan, ale moje oliwki określił jako "przegadane" - z czym niestety muszę się zgodzić.

pintxo na stoisku z cydrem

Bareya przygotowujący pintxo

Stoisko cydru. W  koszuli w paski - señor Domingo Arina Pena***

*** DOMINGO ARINA PENA (66 l.) – Gość specjalny z Kraju Basków 

Dyplomowany enolog, absolwent Uniwersytetu Rovira i Virgili w Tarragonie, Katalonia. 

Zajmuje się zawodowo enologią od 1968 r. Od 1992 r. prowadzi kursy wyrobu i degustacji wina i cydru w centrach rolniczego szkolenia zawodowego Kraju Basków i Nawarry. 

Prowadzi badania nad odmianami jabłek z Kraju Basków, Nawarry i Akwitanii (Francja) pod kątem wykorzystania w produkcji cydru. Współpracownik Uniwersytetu Kraju Basków. Członek jury Międzynarodowych Targów Cydru SICER w Gijón i licznych konkursów degustacyjnych cydru i txakoli. Konsultant techniczny producentów cydru z hiszpańskiej i francuskiej części Kraju Basków.

Zebrał - P. Bulsiewicz.

(Miałem wielkie szczęście gościć Dominaga u siebie w domu gdzie zaprezentował mi na śniadanie - przyrządzaną na sposób baskijski "tortilla de las patatas" - stwierdziwszy wysoką jakość naszych ziemniaków - opis i zdjęcia wkrótce).

Kulinarny wszechświat smaków w tym roku był przebogaty, kolorowy i co najważniejsze - wyjątkowo przyprawiony. Produkty zaskakiwały jakością i wyobraźnią "twórców,  jak i ceny, ale warto było przyjechać, korzystając z tanich w okolicy noclegów by rozkoszować się smakami i widokami.

Zapraszam za rok  - służąc pomocą.

Bareyawww.seryowcze.pl